راههای افزایش فشار آب ساختمان، آپارتمان و ویلا در سال های اخیر مورد توجه بسیاری از مشتریان قرار گرفته است و متاسفانه به دلیل سالها بی توجهی به مشکلات کم آبی در سطح کلان بسیاری از ما با این مشکلات مواجه شده ایم. در این مقاله راههای افزایش و حفظ فشار آب ساختمان بیان شده است.
عمدتا افت فشار آب که در ساعات اوج مصرف رخ می دهد و باعث نارضایتی ساکنین می شود و همواره این سوال مطرح می سازد که راه های تامین فشار آب ساختمان و یا منازل چیست؟ در ساختمان های مسکونی بزرگ با تعداد زیاد ساکنین، از جمله راه های افزایش و حفظ فشار آب ساختمان که کار لازم و البته ناگزیری است، بکارگیری مخزن ذخیره آب، منبع تحت فشار و پمپ آب می باشد. اما برای شروع ببینیم چرا حتی در یک ساختمان دو و سه طبقه هم مشکل افت فشار آب وجود دارد؟!!
افت فشار آب در ساختمان به چه دلایلی رخ می دهد؟
حل مشکل فشار آب در طبقات بالا:
در بیشتر مناطق شهری پرتراکم، متوسط فشار آب منزل و ساختمان در ورودی و پس از کنتور قریب به 2 بار یا 29psi است. این فشار معادل صعود آب تا حداکثر ارتفاع 20 متر است، این بدان معناست که در ارتفاع بیست متری آب فشاری برابر صفر خواهد داشت. این میزان فشار برای ساختمانهای دو طبقه می تواند مناسب باشد و طبقات سوم و چهارم عموما در این مناطق خصوصا در ساعات اوج مصرف با مشکل افت فشار آب ساختمان شدید مواجه خواهند شد.
نصب پمپ آب بدون مخزن آب ذخیره
لازم به ذکر است نصب مستقیم پمپ به لوله ورودی ساختمان ( بعد از کنتور ) که البته غیرقانونی هم هست در محلات پرجمعیت و پر تراکم منجر به قطع آب در ساعات اوج مصرف برای طبقات اول و دوم هم خواهد شد. این موضوع به قدری اهمیت دارد که به عنوان مثال اداره آب و فاضلاب استان تهران اقدام به برخورد با مشترکانی که اقدام به نصب مستیم پمپ به لوله آب شهری می کنند می نماید.
همه شهروندان عزیز باید توجه داشته باشند مکش پمپ روی شبکه آب و فاضلاب می تواند باعث مکش آب آلوده به داخل شبکه آب شرب گردد. ” مناطقی که در شرایط عادی به دلیل فرسوده بودن لوله ها دچار نشتی جزیی در زیر زمین هستند به دلیل فشار بالای آب فقط شبکه را هدررفت مواجه می کند ولی در شرایط افت فشار در بیشتر مواقع در فصول گرم و یا فصولی که به دلایل مختلف مصرف آب افزایش می یابد این مشکلات به صورت پررنگ تر و آزاردهنده تری بروز می کند.
در مناطقی که جاذبه توریستی دارد در مواقعی از سال حتی با قطعی آب نیز مواجه می شوند. در این مواقع بهترین راه حل ذخیره آب در مخزن آب، تانکر آب یا منبع آب بهداشتی است. اگر مخزن را بتوانید با تدبیری در جای استانداردی با ارتفاع 5 متر و بیشتر از محل مصرف قرار دهید در صورتی که از آبگرمکنهای غیر ذیواری استفاده کنید بدون نیاز به تاسیسات پمپ و … می تواند از آب ذخیره شده داخل تانکر آب پلاستیکی به صورت ثقلی استفاده کنید در غیر این صورت مخزن آب ذخیره ، منبع تحت فشار و پمپ راه حلهای ناگزیر است.
توجه : در این حالت استفاده از فشار ناشی از نیروی ثقل زمین، حجم مخزن به ازای هر نفر 150 لیتر در نظر گرفته شود و اگر قطعی آب بیش از یک روز ممکن است به درازا بکشد به همان نسبت به ازای هر روز و هر نفر ساکن 150 لیتر به حجم ذخیره بیافزایید.
حتما اطمینان حاصل کنید که ساعات کمینه مصرف ( مثلا نیمه شب و یا … ) فشار آب برای آبگیری مخزن نصب شده در ارتفاع کافی خواهد بود.
این نکته را در نظر داشته باشید هنگام افت فشار آب حتما از همسایه ها و واحدهای دیگر بپرسید و مطمئن شوید که افت فشار همگانی است. در غیر این صورت و اگر فقط شما با این مشکل مواجه هستید، باید به دنبال علتی در شیرهای آب و لوله های داخلی ساختمان خودتان باشید اگر در طبقات بالای ساختمان زندگی می کنید این مورد را هم فراموش نکنید که نسبت به طبقات پایین تر افت فشار آب بیشتری خواهید داشت.
راههای افزایش فشار آب ساختمان، آپارتمان و ویلا
گاهی اوقات به طور ناگهانی فشار آب در ساختمان کم می شود.
کنترل فیلتر و صافی شیرآلات: ببینید آیا این کم فشاری ناشی از رسوب آشغال داخل توری شیر آلات است، برای اطمینان پس از تمیزکاری فشار را مجددا کنترل کنید.
کنترل پکیج و آبگرمکن : آب سرد و آب گرم هردو مشکل افت فشار دارند یا فقط آب گرم. اگر فقط آب گرم مشکل افت فشار دارد پکیج یا آب گرمکن ساختمان یا واحدتان را کنترل فرمایید و آن را از لحاظ وجود نشتی چک نمایید و اطمینان حاصل کنید شیر آب خروجی و ورودی پکیج یا آب گرمکن تا انتها باز باشد. اگر این کم فشاری همیشگی است و در طول زمان بیشتر شده می تواند ناشی از رسوب زیاد داخل لوله ها یا کویل آبگرمکن یا پکیج دیواری باشد. برای حل این مشکل به سرویس کار پکیج مراجعه فرمایید.
کنترل نشتی: در لوله ها که چکه آب و نم گرفتگی از نشانه های وقوع آن می باشد یکی دیگر از عوامل افت فشار آب در جایی داخل ساختمان است. پس چک کردن لوله ها را فراموش نکنید. یک راه برای اینکه از عدم نشتی لوله های آب در ساختمان اطمینان حاصل کنید این است که ببینید شیر آبی در داخل ساختمان باز نیست و کسی از آب استفاده نمی کند و بعد کنتور آب را نگاه کنید. اگر پروانه کنتور نمی چرخد یعنی نشتی وجود ندارد، در غیر اینصورت حتما در داخل ساختمان لوله ای دچار نشتی است. در این موارد تعمیر و تعویض لوله از جمله روش های تامین فشار آب ساختمان می باشد.
گیر کردن سیفون توالت فرنگی و خروج و نشت مداوم آب داخل لوله های فاضلاب از شایع ترین نشتی هاست که کمتر مورد توجه قرار می گیرد. حتمی به صورت دورهای سیفون توالت فرنگی را بررسی کنید و از صحت عملکرد آن اطمینان حاصل کنید.
اگر مدت زمان طولانی است که افت فشار وجود دارد:
افزایش قطر لوله های اصلی و شاه لوله ها : یکی از راه های افزایش و حفظ فشار آب ساختمان جایگزینی لوله های رسوب گرفته است. تشکیل رسوب و کاهش قطر لوله در لوله های گالوانیزه در طول زمان امری شایع است. ذکر این نکته ضروری است که برای تعویض لوله های گالوانیزه نیازی به لوله کشی مجدد کل ساختمان نیست و فقط لوله های اصلی آب را تعوض کنید. همچنین اگر در لوله کشی ساختمان، لوله های با قطر کم بکار برده شود بهتر است لوله های بزرگ تر را جایگزین کنید. انتقال آب از طریق لوله ها به وسیله فشار هیدرولیکی صورت می گیرد. اگر از لوله های با سایز بزرگ در لوله کشی ساختمان استفاده کنید، به دلیل کاهش فشار هیدرولیکی، سرعت جریان آب در طول لوله کاهش و در سر خروجی افزایش می یابد. البته انتظار نداشته باشید که با این روش فشار آب به صورت قابل توجهی افزایش یابد، اما به هرحال این روش هم یکی از راه های افزایش فشار آب ساختمان است.
استفاده از مخزن پلی اتیلن و پمپ : چنانچه در منطقه زندگی شما فشار آب کم است برای افزایش فشار آب ساختمان به راه اندازی یک واحد پمپاژ و سیستم افزایش فشار نیاز خواهید داشت که باعث افزایش قابل توجه در فشار آب ساختمان و آپارتمان شما خواهد شد. به عبارت دیگر یکی از راه های حفظ فشار آب ساختمان که می توان گفت در تامین فشار آب موفق عمل خواهد کرد، نصب و راه اندازی تجهیزات پمپاژ که همانطور که عنوان شد شامل مخزن پلی اتیلن ، مخزن تحت فشار و پمپ است.
مخزن آب
لازم به ذکر است می توانید از دو نوع سیستم افزایش فشار آب بر اساس نیاز ساختمان استفاده نمایید؛ یکی استفاده از پمپ و منبع آب در طبقه پایین و دوم نصب و استفاده از منبع آب در پشت بام ساختمان.
افزایش فشار آب در شیرهای آب
گرفتگی صافی های خروجی شیر آب نیز فشار آب را کاهش می دهند. یکی دیگر از راه حل های افزایش فشار آب ساختمان تمیز کردن صافی شیرهای آب است.
پمپ و مخزن آب ذخیره سازی مناسب
خوب در ادامه با یک مثال، نحوه انتخاب پمپ و منبع را برای منزل و یا ساختمان چهار طبقه تک واحدی که هر واحد 100 متر است بیان می کنیم.
خروجی آب هر شیر استاندارد خانگی به طور میانگین 10 لیتر در دقیقه است. خروجی برای هر واحد 100 متری با خانواده ای سه نفره که سه شیر آشپزخانه، حمام و توالت باز باشند، 30 لیتر در دقیقه و بنابراین 120 لیتر در دقیقه برای چهار طبقه با هم خواهد بود. پمپی که دارای توان یک اسب بخار و هد 48 متری باشد، پاسخگوی نیاز این ساختمان است. حجم مناسب برای انتخاب منبع ذخیره آب هم باید حداقل هزار لیتر انتخاب شود، با توجه به اینکه به طور میانگین مدت زمان استحمام ده دقیقه و زمان استفاده از شیر آشپزخانه و توالت پنج دقیقه لحاظ گردد. با این وصف، منبع هزار لیتری در طول 8 دقیقه می تواند در صورت استفاده همزمان تمامی واحدها، پاسخگوی نیاز همگی آن ها باشد. اگر جریان آب ورودی در واحد زمان (دبی) به منبع در ساعت های اوج مصرف و در نتیجه کاهش فشار، حداقل حجم پمپاژ 40 لیتر در دقیقه نباشد، باید به فکر خرید منبع های آب با حجم بالاتر 1500، 2000 لیتری و … باشید. این مثال صرفا برای یک ساختمان چهار طبقه بیان شد و تنها در ارائه یک دید کلی به شما کمک می کند.
راه حل اصولی برای استفاده از پمپ آب و مخزن آب
شاید برخی به این فکر کنند که از راه های افزایش و حفظ فشار آب ساختمان، نصب پمپ بلافاصله بعد از کنتور آب می باشد. اما ذکر این نکته ضروری است که بر اساس مبحث 16 مقررات ملی ساختمان، نصب و قرارگیری پمپ تامین فشار آب بلافاصله بعد از کنتور آب به دلایل ذیل غیرقانونی می باشد:
- مورد مهم این است که سلامت شهروندان به خطر می افتد، چون نصب پمپ بالافاصله بعد از کنتور فشار منفی در لوله های شهری ایجاد می کند و باعث می گردد در نقطه هایی که نشتی طبیعی به علت فرسودگی لوله ها ایجاد شده است، آبی که اطراف لوله ها جمع شده آلوده و به آبهای آلوده سطحی و فاضلاب آمیخته است، به داخل شبکه مکیده شود. ایجاد فشار منفی در شبکه لوله های آب و فاضلاب در مواقع بیشینه مصرف و قطعی آب رخ می دهد.
- نشان دادن آب بهای غیرواقعی توسط کنتور آب که در اکثر مواقع خیلی بیشتر از مصرف واقعی
- کاهش فشار آب غیر عادی برای همسایگان
- خرابی کنتور و پمپ در طولانی مدت
حتی جایی در ساختمان که پمپ قرار است نصب شود را هم می توان جزء راه های تقویت فشار آب ساختمان به شمار آورد. مکان مناسب برای نصب پمپ جایی است که همسطح و یا پایین تر از ورودی آب قرار بگیرد تا فشار مکش مثبت ایجاد شود. اگر این کار امکان پذیر نبود باید تا جایی که وضعیت ایستگاه پمپاژ اجازه می دهد پمپ نزدیک به سطح آب منبع مکش قرار بگیرد. در این حالت قسمتی از توان پمپ برای مکش آب صرف نمی شود و در کار پمپ مشکل کمتری به وجود می آید.
مخزن ذخیره آب برای ترکیب با پمپ افزایش فشار آب چه ویژگی هایی باید داشته باشد؟
همانطور که گفته شد انتخاب منبع ذخیره آب مناسب در ترکیب با پمپ و در واقع خرید سیستم افزایش فشار به عنوان یکی از روش های تقویت فشار آب ساختمان اهمیت دارد. در واقع انتخاب اشتباه منبع ذخیره آب تمامی تلاش شما برای تامین فشار استاندارد آب به هدر خواهد داد.
اگر مخزن آب را روی پشت بام ساختمان و زیر نور آفتاب قرار می دهید، باید از مخزنی استفاده کنید که جنس آن از عبور نور جلوگیری کند تا فرصت رشد و لانه گزینی و رشد و نمو به جلبک ها و به دنبال آنها باکتری ها داده نشود. چون قرار است مخزن دائما پر از آب باشد جنس مواد آن نباید برای سلامتی شما اعضای ساختمان مشکلی ایجاد کند. توصیه می گردد مخازن پلی اتیلن سه لایه فودگرید پلاستونیک مناسب ترین گزینه است.
راههای افزایش فشار آب ساختمان:
استفاده از مخازن پلی اتیلن به دلیل کاربرد مواد اولیه و رنگ های مخصوص مواد غذایی در ساخت آن ها، به منظور ذخیره بهداشتی آب بهترین گزینه است. امروزه این مخازن با داشتن زمان کاربری طولانی، سبک بودن، استحکام بالا و مقاوم بودن در برابر تغییرات آب و هوایی جایگزین تانکرهای آب گالوانیزه قدیمی شده اند. مخازن پلی اتیلن به سادگی نصب می شوند و در اشکال و حجم های مختلف و با قیمت هایی بسیار مناسب تولید می گردند. جنس مخزن پلی اتیلن به گونه ای است که در برابر اشعه فرابنفش خورشید مقاوم می باشد. این نکته مهمی است چرا که معمولا در سیستم افزایش فشار آب ساختمان این مخازن در فضای باز نصب می شوند.
پمپ را به مخزن آب و مخزن را مستقیما به لوله آب شهر وصل کنید. وقتی مخزن پر شود، با پمپاژ آب توسط پمپ به داخل ساختمان، فشار آب مناسبی در طول شبانه روز خواهید داشت. بنابراین، انتخاب یک مخزن پلی اتیلن مناسب هم یکی دیگر از راه های افزایش و حفظ فشار آب ساختمان است. پیشنهاد می گردد حتمی یک لوله کنارگذر یا بای پس از کنتور به بعد از پمپ متصل کنید و در مسیر آن ابتدا یک شیر یک طرفه و سپس یک شیر فلکه نصب کنید. این مساله کمک می کند موقع قطعی برق و همچنین زمان سرویس پمپ و مخزن آب ساختمان قطع نشود.
برای مشاهده ابعاد و قیمت منبع آب، قیمت مخزن آب و یا قیمت تانکر آب پلاستیکی به صفحه ابعاد و قیمت ها مراجعه نمایید.