مخزن آب کشاورزی | حجم مورد نیاز به ازای محصولات

بسیاری از کشاورزان به دنبال تعیین حجم مناسب مخزن آب کشاورزی و یا منبع آب برای آبیاری و زراعت هستند. همانطور که در ادامه مقاله مشاهده خواهید کرد میزان حجم مورد نیاز برای انتخاب و خرید مخزن آب یا تانکر آب کشاورزی بسته به نوع گیاه به پارامترها و عوامل مختلفی بستگی دارد.

در این مقاله سعی شده است تا این موارد جمع بندی و در اختیار شما مشتریان گرامی قرار داده شود و در انتها میزان حجم مناسب برای مخزن آب کشاورزی زمین زراعی و باغ و باغچه در اختیار شما قرار داده شود.

لیتراژ مخزن آب کشاورزی چقدر باید باشد؟

    در ابتدا می بایست عواملی که در میزان مصرف آب شما تاثیر می گذارند را لحاظ کرد و با در نظر گرفتن این عوامل میزان حجم آب مصرفی خود را تعیین کرده و بر اساس آن منبع ذخیره آب کشاورزی را تهیه نمایید. زیرا هر کدام از این عوامل در مصرف آب شما بسیار تاثیر گذار می باشد.

همانگونه که مطلعید به دلیل کاهش منابع آبی و محدودیت هایی که امروز وجود دارد روشهای آبیاری سنتی به دلیل هدر رفت فاجعه بار آب با روش های نوین آبیاری مانند آبیاری قطره ای جایگزین می شوند. در این یاداشت تلاش خواهیم کرد روشی را معرفی کنیم که با کمک آن مخزن پلی اتیلن با حجم مناسب را بتوان برای راه اندازی سیستم آبیاری قطره ای بر آورد نمود.

آبیاری قطره ای، یکی از بهترین روش های صرفه جویی در مصرف آب کشاورزی

همانطور که می دانید آبیاری قطره ای نسبت به روش های سطحی آبیاری، به آب بسیاری کمتری نیاز دارد. به عنوان نمونه در پژوهشی بررسی نتایج اندازه‌گیری‌های انجام شده میدانی آب مصرفی و عملکرد گندم در روش‌های مختلف آبیاری در طول یک فصل زراعی و همچنین تعیین بهره‌وری آب مصرفی گندم در مزرعه ای تحت مدیریت کشاورزان صورت گرفت. مزرعه ای به روش سطحی، مزرعه ای به روش بارانی و مزرعه به روش قطره‌ای آبیاری ‌می‌شوند.

بیش‌ترین بهره‌وری از آن آبیاری قطره ای بود . به صورت میانگین آبیاری قطره ای می تواند تا 90% صرفه جویی در مصرف آب را به دنبال داشته باشد. به عبارت دیگر می توان با همان میزان آبی که در روش سنتی آبیاری استفاده می شود در روش آبیاری قطره ای تا قریب به 10 برایر زمین بیشتری را زیر کشت آبی برد.

   یکی از بهترین انواع آبیاری قطره ای نیز نوع ثقلی یا گرانشی آن است که توسط سازمان خواربار ملل متحد یا همان فائو به عنوان یک روش ارزان و ساده آبیاری توصیه شده‌است. در این روش از پمپ استفاده نشده و مخزن آب در ارتفاع قرار داده می‌شود و فشار لازم برای جریان آب درون لوله‌ها از این که مخزن آب در ارتفاع بالاتری است تأمین می‌شود. این روش یکی از کم هزینه‌ترین و بهترین روش‌های آبیاری قطره ای است و مزایای بسیاری همچون سرمایه‌گذاری کمتر و کاهش احتمال گرفتگی قطره‌چکان دارد.

حجم مناسب مخزن آب برای آبیاری قطره ای

   در کشور ما ایران برای صرفه جویی در مصرف آب کشاورزی بیشتر از روش آبیاری قطره ای استفاده می شود زیرا همانگونه که عنوان شد در این روش آبیاری کاملا هدفمند و بهینه صورت می گیرد و آب مستقیما در مجاورت ریشه گیاه رها سازی می شود. روش پیشرفنه تر آبیاری قطره ای یا قطره چکانی ، آبیاری قطره ای به صورت زیر سطحی است. در این حالت کمترین میزان تبخیر وجود خواهد داشت و علفهای هرز نیز بهتر کنترل خواهند شد. پیش از اینکه میزان حجم مناسب مخزن آب برای آبیاری زمین های زراعی و باغات را بیان کنیم باید ابتدا عوامل تاثیر گذار در تعیین حجم مناسب مخزن آب را بیان نماییم.

عوامل تاثیر گذار در تعیین میزان آب مورد نیاز:

 1- نوع گیاهی که قرار است پرورش دهید. ( از نوع زراعی یا باغداری _ گیاهان پر مصرف و کم مصرف)
2- سن گیاه بر حسب میزان آبی که نیاز دارد.(برای مثال مصرف آب یک نهال با درخت بالغ کاملا متفاوت است )
3- میزان رطوبت هوای منطقه در طول سال (میانگین رطوبت منطقه)
4- نوع اقلیم و شرایط آب و هوایی منطقه ( ﺍﻗﻠﻴﻢ ﻣﻌﺘﺪﻝ ﻭ ﻣﺮﻁﻮﺏ – ﺍﻗﻠﻴﻢ ﮔﺮﻡ ﻭ ﺧﺸﮏ – ﺍﻗﻠﻴﻢ ﺳﺮﺩ ﻭ ﮐﻮﻫﺴﺘﺎﻧﯽ‌- ﺍﻗﻠﻴﻢ ﮔﺮﻡ ﻭ ﻣﺮﻁﻮﺏ)
5- میانگین بارندگی منطقه ( در بعضی از مناطق میزان بارندگی بسیار مناسب بوده که فقط نیاز به یک یا دو بار آبیاری در طول سال می باشد و برعکس آن )
6- نوع خاکی که کشت در آن صورت می گیرد و ضریب انتقال آب.
7- مساحت زمین زیر کشت
8- میزان دفعات آبیاری
9- میزان آب ورودی به مخزن ( دسترسی به آب مورد نیاز برای ذخیره)
10- میزان تراکم سطح زیر کشت
11- دبی آب خروجی یا دبی آبیاری

  به علت دخیل بودن پارامتر های مختلف در میزان آبیاری مناسب برای هر منطقه می بایست با در نظر گرفتن عوامل تاثیر گذاری که در بالا به آن اشاره شد بصورت تجربی انجام شود و با محاسبه مقدار آب مورد نیاز حجم مخزن ذخیره آب خود را تهیه نمایید. به عنوان نمونه در تصویر زیر دسته بندی میزان مصرف آب گیاهان نمایش داده شده است. با توجه به میزان مصرف آب، باید حجم تانکر آبیاری مشخص شود.

 

حجم مناسب مخزن آب کشاورزی برای زمین زراعی

   برای سیراب کردن زمین زراعی در هر نوبت آبیاری قطره ای به 10 لیتر برای هر متر مربع آب نیاز خواهیم داشت. تعداد دفعات نوبت آبیاری بسته نیاز آبی گیاه دارد مثلا چمن نیاز آبی بالایی دارد و در روزهای گرم تابستان ممکن است مجبور شوید روزانه مبادرت به آبیاری کنید. در خصوص گیاهان علفی مراحل اولیه پژمردگی گیاه به روشنی به ما می فهماند که تعداد دفعات آبیاری را چگونه برآورد کنیم.

حجم مناسب مخزن آب برای آبیاری قطره ای نهال یا درخت

  برای آبیاری قطره ای نهال یا درخت در یک باغ بسته به سن درخت و نوع آن در هر نوبت آبیاری به 20 الی 50 لیتر آب نیاز خواهیم داشت. معمولا آبیاری به صورت هفتگی صورت می پذیرد . البته در سال اول کاشت به دلیل عدم توسعه ریشه های نهال در عمق خاک بهتر است هفته ای دوبار آبیاری صورت گیرد. بنابراین با یک ضرب و تقسیم ساده می توان حداقل نیاز آبی هفتگی یک باغچه با 100 نهال سیب دو تا سه ساله در استان تهران را دو هزار لیتر (2000 لیتر ) بر آورد کرد.

  اگر به صورت ثقلی این آبیاری انجام شود بهتر است از مخزن عمودی با حجم بیشتر مثلا 3000 لیتر استفاده کنید. اگر شما دارای حق آبه به صورت دوره ای هستید باید حجم مخزن را به گونه ای برآورد کنید که حداکثر میزان آبی که به شما تعلق می گیرد را در آن ذخیره کنید تا به هدف 20 لیتر آب در هفته به ازای هر نهال دو ساله دست یابید. لازم به ذکر است یک درخت سیب پنج تا ده ساله نیاز آبی هفتگی آن 40 تا 50 لیتر می باشد. در خصوص سایر درختان باغی نیاز آبی کم و بیش همین میزان می باشد.

زمان آبیاری نهالهاست که می‌باید در صبحهای زود انجام شود و یا به عصرها موکول شود، اما مشاهده می‌شود آبیاری در وسط روز و در اوج گرما که نهال با پژمردگی موقت روبه رو می‌باشد آبیاری انجام می‌گیرد.

دلایل به کارگیری مخازن پلی اتیلن برای آبیاری و زراعت

پس از تعیین حجم مناسب منبع آب کشاورزی یا تانکر آب برای باغ معمولاً دو سه انتخاب برای تعیین نوع مخزن خواهید داشت. یکی از انواع مخازن ذخیره آب، مخازن پلی اتیلنی هستند که هر روزه استفاده از آنها نسبت به سایر مخازن بیشتر می شود. البته اگر متراژ زمین زیر کشت بسیار زیاد است ما مخازن آب کشاورزی ژئوممبران را به شما پیشنهاد می کنیم. البته ساخت این مخازن به دلیل هزینه ی بالا و اصولا ضد جلبک نبودن و تبخیر بالا مشکلات خاص خود را نیز دارند. برای سایر زمین ها زراعی و به خصوص باغ و باغچه مخازن پلی اتیلن به دلیل مزایای بسیار که به برخی از آنها اشاره خواهیم کرد با استقبال بسیار زیادی روبرو شده است.

1- قابلیت نصب، جابه جایی و حمل و نقل آسان
2- طول عمر بسیار بالا
3- مقاوم در برابر خوردگی و زنگ زدگی
4- مقاومت بیشتر در برابر یخ زدگی
5 -قابلیت نصب آسان انواع اتصالات

برای مشاهده ابعاد و قیمت مخزن پلی اتیلن، قیمت منبع آب، قیمت مخزن آب و یا قیمت تانکر آب پلاستیکی به صفحه ابعاد و قیمت ها مراجعه نمایید.